Kompozycja obrazu barwnych zdjęć krajobrazowych.

Nie możemy zakończyć omawiania barwnej fotografii krajoznawczej bez wzmianki o rodzajach kompozycji. Zdjęcia krajobrazów są bardzo chętnie oglądane przez wszystkich ludzi. Niestety wskutek dużej ilości bardzo banalnych motywów występuje przemęczenie i przesycenie nimi, przede wszystkim w redakcjach czasopism ilustrowanych. Do tego należy dodać różne gusty znawców obrazów i wybitnych fotografów, którzy odchodzą od tego, co jest tylko przyjemne i piękne, a zwracają się do obrazów mówiących nieco o uczuciach i losach ludzi. Zrozumiałe, że przyrodnicy temu się przeciwstawiają. Dla nich samodzielnie wykonane zdjęcia krajobrazów są przeżyciem i przynoszą szereg wspomnień. Wielokrotnie bywa tak, że amator jest zbieraczem, a cóż piękniejszego może on umieścić w swoich zbiorach jak barwne zdjęcia przyrody, które przypominają o pięknych dniach urlopu, beztroskich wędrówkach, a także o wszystkich związanych z każdym krajobrazem wspomnieniach. Zdjęcia krajobrazów obejmują nie tylko drzewa, krzewy, pola i niebo, lecz również często związane z nimi naturalne dzieła rąk ludzkich, budowle, przedmioty, które wiele mówią, chociaż nieraz jest to tylko płot jakiejś zagrody lub samotny pług na polu. Motywami krajobrazu, które wprost proszą się o uwiecznienie na zdjęciach, są proste linie ciągnące się w głąb obrazu; ujęcia takie mogą być zupełnie łatwe nawet dla początkujących. Fotoamator, który chce wykonywać dokumentalne zdjęcia pomników przyrody, powinien się zastanowić, jak dalece wybrany motyw pozwala na uzyskanie odpowiedniego obrazu. Przypuśćmy, że chce on zrobić zdjęcie starego domu wiejskiego z pięknym gospodarstwem, przy czym chce je wykonać dokładnie z przodu tak, że wszystkie linie ziemi i brzegów dachu przecinają obraz poziomo. Byłoby znacznie lepiej, gdyby wykonał fotografię z boku tak, aby linie perspektywiczne były jedne do drugich nachylone, przez co otrzyma linie prowadzące oko w głąb obrazu. Cofnijmy się parę kroków wstecz tak, aby na obrazie znalazło się trochę nieba i domów sąsiadów albo płot; dom będzie wtedy otoczony jakąś przestrzenią i z tej racji awansuje z pomnika na obraz. Kierunek każdego rodzaju linii, właśnie przy zdjęciach krajobrazu zarówno barwnych, jak i czarno-białych, jest bardzo ważny i powinien być tak związany z obrazem, aby koncentrował wzrok na jakimś wspólnym punkcie albo w ogóle prowadził w głąb obrazu. Jako codzienny przykład kwiecista łąka jest bez wątpienia rozkoszą dla oka, jako obraz przyniesie jednak zawsze rozczarowanie, jeśli bez odpowiedniego przygotowania zostanie tylko „pstryknięta”. .Jedynie wielki miłośnik przyrody może przy tym powie: „o, tam musi być naprawdę pięknie”. Na zdjęciu jednak otrzymany obraz wcale nie jest ładny. Musimy wybrać sobie taki układ zdjęcia, aby najmniejsza przekątna zmieściła się na obrazie; może to być miedza, strumyk, ścieżka lub nawet zręcznie pomyślane połączenie pojedynczych drzew i krzaków. Las nie powinien przecinać obrazu dokładnie poziomo na dwie części. Ładnie jest, jeżeli kształty chmur są przedłużeniem tych linii. Pod „linią” nie należy rozumieć zawsze linii prostych, przeciwnie — dużo przyjemniejsze na zdjęciu są linie koliste lub eliptyczne. Przyzwyczajenie, które wywołuje u ludzi instynktowne czynności lub uczucia, warunkuje również to, że przez analogię do czytania i pisania także na obrazie wzrok szuka drogi z lewej strony na prawo. Jeśli ją znajdzie, chętniej przesuwa się wzdłuż niej, niż gdyby biegła ona w innym kierunku.